Nowości

Od pierwszego wydania ABC historii muzyki minęło ponad 20 lat. Dla historii – w tym także dla dziejów muzyki – to czas obfitujący w wiele różnorodnych treści ważnych odnotowania. Pojawia się nowa generacja kompozytorów, powstają wybitne utwory, nowi odbiorcy mają współczesne (często nowe, świeże) spojrzenie na formę, treść i wykonawstwo dzieła muzycznego, wreszcie estetykę muzyczną, pozostającą jak zawsze w ścisłym związku z innymi obszarami sztuki i pojmowaniem piękna w danym czasie.
Teraźniejszość buduje historię najnowszą, a dzieje przeszłe – pozornie zamknięte w minionych stuleciach – ciągle wypełnia i wzbogaca. Ożywione zainteresowanie muzyką dawną przejawia się w nieustających badaniach naukowych i analizach porównawczych repertuaru muzycznego. Rezultatem tych działań są nowo odkryte kompozycje, czasem nieznani wcześniej kompozytorzy, wiedza na temat stylów i warunków tworzenia w różnych momentach dziejowych. Historia muzyki pozostaje wciąż ważnym przedmiotem towarzyszącym kształceniu instrumentalistów i wokalistów. W naturalny sposób dotyka też problematyki form muzycznych, harmonii, instrumentoznawstwa, czyniąc obraz muzyki możliwie najpełniejszym.
Wspomniane minione dwie dekady to dla mnie dalszy, bardzo intensywny czas praktyki w zawodzie. Z myślą przede wszystkim o uczniach ponadpodstawowych szkół muzycznych różnego typu, ale także o wszystkich zainteresowanych historią muzyki proponuję drugie – nieco zmienione wydanie ABC historii muzyki. Dla większej wygody korzystania z podręcznika materiał podzielony został na trzy części obejmujące kolejno:

część 1 – starożytność, średniowiecze, renesans,
część 2 – barok, klasycyzm,
część 3 – romantyzm, XX wiek, muzyka najnowsza.

Podział ten pozwala również na wprowadzenie uzupełnień i dodatkowych treści, co nie byłoby możliwe (z uwagi na objętość) w przypadku pozycji jednoczęściowej. Tematem wciąż otwartym, bo wymagającym pewnego dystansu czasowego i precyzyjnego usystematyzowania wielu nowych zjawisk, pozostaje muzyka XX i XXI wieku. Ten niezwykle bogaty okres w historii muzyki stanowi materiał na osobną, obszerną publikację, tymczasem w niniejszej książce musi być jedynie jej fragmentem. Ograniczenie się do omówienia kluczowych zagadnień i twórczości jedynie pewnej grupy kompozytorów współczesnych to oczywiście pewien wybór, a wszystkie wybory obarczone są subiektywizmem autora. Tu więc szczególnie otwiera się dla nauczycieli pole do indywidualnego poszerzania w pracy z uczniami zakresu proponowanych w podręczniku tematów.

(fragment przedmowy Autorki)

Od pierwszego wydania ABC historii muzyki minęło ponad 20 lat. Dla historii – w tym także dla dziejów muzyki – to czas obfitujący w wiele różnorodnych treści ważnych odnotowania. Pojawia się nowa generacja kompozytorów, powstają wybitne utwory, nowi odbiorcy mają współczesne (często nowe, świeże) spojrzenie na formę, treść i wykonawstwo dzieła muzycznego, wreszcie estetykę muzyczną, pozostającą jak zawsze w ścisłym związku z innymi obszarami sztuki i pojmowaniem piękna w danym czasie.
Teraźniejszość buduje historię najnowszą, a dzieje przeszłe – pozornie zamknięte w minionych stuleciach – ciągle wypełnia i wzbogaca. Ożywione zainteresowanie muzyką dawną przejawia się w nieustających badaniach naukowych i analizach porównawczych repertuaru muzycznego. Rezultatem tych działań są nowo odkryte kompozycje, czasem nieznani wcześniej kompozytorzy, wiedza na temat stylów i warunków tworzenia w różnych momentach dziejowych. Historia muzyki pozostaje wciąż ważnym przedmiotem towarzyszącym kształceniu instrumentalistów i wokalistów. W naturalny sposób dotyka też problematyki form muzycznych, harmonii, instrumentoznawstwa, czyniąc obraz muzyki możliwie najpełniejszym.
Wspomniane minione dwie dekady to dla mnie dalszy, bardzo intensywny czas praktyki w zawodzie. Z myślą przede wszystkim o uczniach ponadpodstawowych szkół muzycznych różnego typu, ale także o wszystkich zainteresowanych historią muzyki proponuję drugie – nieco zmienione wydanie ABC historii muzyki. Dla większej wygody korzystania z podręcznika materiał podzielony został na trzy części obejmujące kolejno:

część 1 – starożytność, średniowiecze, renesans,
część 2 – barok, klasycyzm,
część 3 – romantyzm, XX wiek, muzyka najnowsza.

Podział ten pozwala również na wprowadzenie uzupełnień i dodatkowych treści, co nie byłoby możliwe (z uwagi na objętość) w przypadku pozycji jednoczęściowej. Tematem wciąż otwartym, bo wymagającym pewnego dystansu czasowego i precyzyjnego usystematyzowania wielu nowych zjawisk, pozostaje muzyka XX i XXI wieku. Ten niezwykle bogaty okres w historii muzyki stanowi materiał na osobną, obszerną publikację, tymczasem w niniejszej książce musi być jedynie jej fragmentem. Ograniczenie się do omówienia kluczowych zagadnień i twórczości jedynie pewnej grupy kompozytorów współczesnych to oczywiście pewien wybór, a wszystkie wybory obarczone są subiektywizmem autora. Tu więc szczególnie otwiera się dla nauczycieli pole do indywidualnego poszerzania w pracy z uczniami zakresu proponowanych w podręczniku tematów.

(fragment przedmowy Autorki)

Władysław Leszczyński OSPPE (1616–1680) był organistą, kompozytorem i kapelmistrzem w jednym z najważniejszych ośrodków religijnych, kulturalnych i muzycznych dawnej Rzeczpospolitej – klasztorze oo. Paulinów na Jasnej Górze. Choć za życia był on szeroko znany i bardzo ceniony, do niedawna żadna z jego kompozycji nie została wydana drukiem. Publikacja przygotowana przez dra Macieja Jochymczyka zawiera edycję krytyczną wszystkich zachowanych kompletnie utworów o. Władysława Leszczyńskiego (Ave maris stella, Dixit Dominus, Mandatum novum, Missa cum Credo per octavas, Missa per octavas, Sanctorum meritis) poprzedzoną obszernym wstępem przedstawiającym najświeższe dane dotyczące biografii i twórczości kompozytora.

Księga pamiątkowa dedykowana Profesor Małgorzacie Woźnej-Stankiewicz zawiera ponad trzydzieści artykułów naukowych dedykowanych Jubilatce, napisanych przez jej przyjaciół i uczniów - grupę wybitnych muzykologów polskich, włoskich, niemieckich i ukraińskich. Artykuły ujęte są w grupy tematyczne obejmujące (1) myśl o muzyce i idee estetyczne, (2) odtwarzanie przeszłości muzycznej, (3) postacie kompozytorów XIX i XX wieku, (4) kulturę muzyczną XIX i XX wieku oraz (5) dzieje muzykologii. Publikacja zawiera też biografię naukową Jubilatki, bibliografię jej prac oraz spis prac licencjackich, magisterskich i doktorskich napisanych pod jej kierownictwem naukowym.

Jedenasty tom serii «Musica in Ecclesia Cathedrali Cracoviensi Audita» kończy edycję repertuaru z zespołu partesów roranckich Kk I.1. Źródło to zawiera muzykę polifoniczną przeznaczoną w przeważającej części do oprawy nabożeństw mszalnych sprawowanych w największe święta maryjne „in choro”, czyli przy wielkim ołtarzu katedry, a takie zaszczytne dodatkowe zadanie powierzono rorantystom na mocy aktu bpa Andrzeja Zebrzydowskiego z 10 grudnia 1552 roku. W tomach 1, 3, 5, 9, 10 serii opublikowano polifoniczne cykle ordinarium missae i odpowiedzi mszalnych, a tom niniejszy obejmuje głównie opracowania części proprium missae, które można określić mianem motetu w szerokim znaczeniu tego pojęcia.

Dziewiąty tom serii «Musica in Ecclesia Cathedrali Cracoviensi Audita» zawiera dwa cykle ordinarium missae (Dominicale nr 55 i Feria tertia nr 56), Credo (11) oraz dwa opracowania Deo gratias (1 i 42) i trzy zestawy odpowiedzi mszalnych (58, 60 i 61).