100 lat muzykologii polskiej

Muzykologia jako dyscyplina uniwersytecka na ziemiach polskich liczy sobie już ponad sto lat. Jej początki sięgają roku 1911, gdy pierwsze seminarium muzykologiczne poprowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim początkujący wówczas badacz — Zdzisław Jachimecki. Wkrótce potem podobnego zadania podjął się na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie Adolf Chybiński, a na początku lat dwudziestych, na Uniwersytecie Poznańskim — Łucjan Kamieński. W rezultacie nastąpił wyraźny rozwój studiów nad historią i teorią muzyki. Tradycja ta trwa z powodzeniem do dziś i wzbogacana jest stale o coraz to nowe kierunki badań. Dzięki wysiłkom kolejnych pokoleń stworzony został, między innymi, dość spójny obraz polskiej twórczości i kultury muzycznej.

Okazją do podsumowania owych osiągnięć naukowych stał się jubileusz powstania polskiej muzykologii obchodzony na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2011 roku. Jednym z elementów owych obchodów była konferencja naukowa (Sto lat muzykologii polskiej. Historia — Teraźniejszość — Perspektywy, 23–25 XI 2011) zorganizowana przez Związek Kompozytorów Polskich we współpracy z Instytutem Muzykologii UJ. Ze względu na jubileuszowy charakter, zakres naukowej dyskusji obejmował w pierwszym rzędzie historię dyscypliny, ale także prezentację niektórych jej bieżących nurtów oraz perspektyw badawczych. Niniejsza publikacja prezentuje rezultaty owej konferencji, choć szereg tekstów w niej zawartych zostało w istotny sposób zmodyfikowanych względem ich pierwotnej postaci. Artykuły ułożono w pięć grup tematycznych, z których dwie pierwsze dotyczą początków istnienia muzykologii oraz innych dyscyplin humanistycznych (historii, historii sztuki) na wyższych uczelniach, a także przybliżają sylwetki najstarszych przedstawicieli tych kierunków uniwersyteckich. W trzecim rozdziale znalazły się rozprawy poświęcone etnomuzykologii w ujęciu historycznym i w perspektywie bieżącej. Kolejne artykuły zwracają uwagę na potrzebę reinterpretacji rozpoznanych — wydawałoby się — zagadnień naukowych. Teksty zamykające księgę traktują o istotnych zmianach zachodzących w dzisiejszych badaniach muzykologicznych, o znacznym poszerzeniu zakresu dyscypliny i poszukiwaniu nowych narzędzi badawczych.